Đề xuất cho phép giãn nợ vay nông nghiệp tối đa 36 tháng

Điểm thay đổi đáng chú ý nhất trong Dự thảo 2, là đề xuất nới thời gian giãn nợ đối với các khoản vay trung và dài hạn từ 24 tháng lên tối đa 36 tháng.

So với bản dự thảo trước, việc kéo dài thêm 1 năm được đánh giá là bước điều chỉnh lớn, bởi nông nghiệp là lĩnh vực dễ tổn thương và thường cần nhiều thời gian hơn để khôi phục sau khi chịu ảnh hưởng của thiên tai hay dịch bệnh.

Nông dân có thể đầu tư đúng hướng và đạt nguồn thu từ nông nghiệp ổn định hơn theo Thông tư mới. Ảnh: TT.

Với những cây trồng dài ngày như cà phê, cao su, điều hoặc những khoản đầu tư hạ tầng sản xuất quy mô lớn, 24 tháng có thể là ngắn để người vay ổn định lại dòng tiền. Ngoài ra, việc giãn nợ thêm không chỉ giúp nông dân, doanh nghiệp có thêm dư địa tái thiết sản xuất, mà còn tạo điều kiện để ngân hàng duy trì quan hệ tín dụng lành mạnh, tránh tình trạng nợ xấu tăng do áp lực trả nợ gấp gáp.

Bên cạnh thay đổi về khung thời gian, dự thảo mới còn có điều chỉnh quan trọng liên quan đến số lần cơ cấu nợ. Trước đây, quy định giới hạn mỗi khoản vay chỉ được cơ cấu 1 lần đối với 1 nguyên nhân bất khả kháng cụ thể. Điều này gây nhiều vướng mắc trong thực tế, bởi thiên tai hay dịch bệnh ở nông thôn có thể tái diễn trong cùng chu kỳ sản xuất.

Lần sửa đổi này đã gỡ bỏ hạn chế đó, cho phép các khoản vay được cơ cấu nhiều lần nếu nguyên nhân tái diễn, miễn vẫn nằm trong khung 12 tháng cho nợ ngắn hạn và 36 tháng cho nợ trung, dài hạn. Đây được xem là bước đi sát thực tế, đảm bảo người vay không bị bỏ lại phía sau chỉ vì quy định cứng nhắc.

Một điểm mới nữa là quy định rõ ràng về việc giữ nguyên nhóm nợ đối với các khoản vay được cơ cấu lại. Thay vì để các tổ chức tín dụng tự vận dụng, dự thảo lần này đưa thẳng vào văn bản để đảm bảo thống nhất áp dụng.

Với nông dân và doanh nghiệp nhỏ, điều này đặc biệt quan trọng, bởi việc bị hạ nhóm nợ có thể khiến họ mất cơ hội tiếp cận vốn mới trong lúc cần nhất. Giữ nguyên nhóm nợ giúp họ không bị “đánh dấu” là khách hàng rủi ro, đồng thời tạo điều kiện để tiếp tục vay bổ sung nhằm duy trì hoặc khôi phục sản xuất.

Để giảm tình trạng áp dụng thiếu nhất quán, Ngân hàng Nhà nước cũng yêu cầu các ngân hàng thương mại phải ban hành quy định nội bộ về tiêu chí xác định nguyên nhân khách quan, bất khả kháng. Những căn cứ này có thể dựa vào thông tin báo chí, xác nhận của chính quyền địa phương hoặc công bố của cơ quan có thẩm quyền.

Cách tính “ngày đến hạn của từng số dư nợ” cũng được chỉ rõ, nhằm tránh cách hiểu khác nhau, bổ sung điều khoản chuyển tiếp cho trường hợp thay đổi địa giới hành chính và giữ nguyên quan điểm không đưa nội dung “cho vay mới” vào Thông tư vì đã có văn bản chuyên biệt điều chỉnh.

Sự điều chỉnh của dự thảo lần này diễn ra trong bối cảnh Chính phủ vừa ban hành Nghị định 156/2025/NĐ-CP, có hiệu lực từ 1/7, bổ sung chính sách tín dụng khuyến khích nông nghiệp hữu cơ, tuần hoàn. 

Thông tư mới, đang được Ngân hàng Nhà nước dự thảo, giúp đối tượng đi vay phục vụ sản xuất nông nghiệp có thêm một số quyền lợi quan trọng. Cụ thể, những hộ vay vốn để trồng, chăm sóc hoặc tái canh cây lâu năm được phép thỏa thuận với ngân hàng về thời gian ân hạn, tức có thể hoãn trả gốc, lãi trong giai đoạn kiến thiết cho tới khi cây bước vào thu hoạch mới bắt đầu trả nợ.

Ngoài ra, thủ tục khoanh nợ cũng được quy định rõ ràng hơn, giúp người vay dễ tiếp cận chính sách khi gặp khó khăn do thiên tai, dịch bệnh. Đặc biệt, dự thảo còn bổ sung cơ chế cho vay liên kết, khuyến khích hình thành chuỗi hợp tác giữa nông dân, doanh nghiệp và ngân hàng, qua đó mở rộng cơ hội tiếp cận vốn và giảm rủi ro cho từng cá nhân vay vốn riêng lẻ.