Hiểm hoạ từ mũ bảo hiểm và phụ tùng xe máy giả

Hiểm họa từ mũ bảo hiểm và phụ tùng xe máy giả

Tọa đàm “Hiểm họa từ mũ bảo hiểm và phụ tùng xe máy giả” do Hiệp hội Các nhà sản xuất xe máy Việt Nam (VAMM) phối hợp với Trung tâm truyền hình Việt Nam tại TP. Hồ Chí Minh (VTV9) vừa tổ chức đã gióng lên hồi chuông cảnh tỉnh trước thực trạng hàng giả, hàng nhái tràn lan, đe dọa trực tiếp đến an toàn tính mạng người tiêu dùng và phá hoại niềm tin thị trường.

Tọa đàm “Hiểm họa từ mũ bảo hiểm và phụ tùng xe máy giả” do VAMM phối hợp với VTV9 tổ chức. Ảnh: VAMM.

Theo kết quả khảo sát chất lượng trên 540 mũ bảo hiểm của Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia cho thấy, có đến 25,9% số mũ bảo hiểm hiện đang lưu hành chỉ là mũ lưỡi trai, loại có lớp vỏ nhựa mỏng, không có lớp xốp hoặc phần xốp rất mỏng không có khả năng bảo vệ cho người đội nếu không may tai nạn giao thông xảy ra. Loại mũ này phần lớn đều có kiểu dáng giống như mũ bảo hiểm cho người đi xe mô tô, xe gắn máy, không qua kiểm định chất lượng nhưng lại sử dụng tem, nhãn giả, có nhiều trường hợp còn giả mạo nhãn hiệu của những nhà sản xuất, phân phối mũ bảo hiểm đạt chuẩn, hoặc không có nhãn hãng hóa theo quy định pháp luật.

Loại hàng hóa vi phạm này được bày bán tràn lan ở vỉa hè, cửa hàng tạp hóa nhỏ lẻ hoặc qua mạng xã hội với giá chỉ từ vài chục nghìn đồng. Điều đáng lo ngại là nhiều người tiêu dùng dù biết rõ đây không phải là mũ bảo hiểm đạt chuẩn vẫn chủ động lựa chọn, xem đó như một "giải pháp tình thế" để đối phó với lực lượng chức năng và tránh bị xử phạt hành chính khi tham gia giao thông.

Không chỉ có mũ bảo hiểm được làm giả mà phụ tùng xe máy giả cũng là những "ẩn họa dưới bánh xe". Các sản phẩm này thường bị làm giả bao bì, tem chống hàng giả, tự ý sử dụng thương hiệu của những nhà sản xuất chính hãng, trộn lẫn với hàng thật, khó kiểm soát chất lượng và tiềm ẩn nguy cơ tai nạn nghiêm trọng như nổ lốp, cháy nổ động cơ. Phụ tùng và cả xe máy (bao gồm xe điện) giả mạo nhãn hiệu, sao chép kiểu dáng các mẫu mã xuất hiện ngày càng nhiều, với các hình thức như thay đổi chi tiết nhỏ, quảng cáo gây nhầm lẫn với sản phẩm của nhà sản xuất chính hãng.

Đây là hành vi vi phạm quyền sở hữu trí tuệ, vi phạm luật quảng cáo, cạnh tranh không lành mạnh, ảnh hưởng đến quyền lợi người tiêu dùng và các hãng sản xuất chân chính, không khuyến khích hoạt động đầu tư nghiên cứu phát triển gây ảnh hưởng tiêu cực cho sự phát triển kinh tế của đất nước. Tọa đàm “Hiểm họa từ mũ bảo hiểm và phụ tùng xe máy giả” không chỉ là một cuộc thảo luận chuyên đề, mà là tiếng chuông cảnh tỉnh đối với chính thói quen chủ quan, dễ dãi trong lựa chọn sản phẩm và tâm lý xem nhẹ nguồn gốc hàng hóa của một bộ phận người tiêu dùng hiện nay.

Mũ bảo hiểm và phụ tùng không đạt chuẩn với giá chỉ vài chục nghìn đồng. Ảnh: VAMM.

Theo ông Nguyễn Tiến Đạt, Phó Chi cục trưởng chi cục Quản lý thị trường TP. Hồ Chí Minh: “Công tác chống hàng giả cần được triển khai thường xuyên, liên tục. Các đối tượng sản xuất và kinh doanh hàng giả ngày càng sử dụng nhiều thủ đoạn tinh vi, liên tục tìm cách né tránh, đối phó với cơ quan chức năng.” Ông cũng chỉ ra thực tế: “Ngay cả khâu sản xuất họ cũng chọn địa bàn xa trung tâm, thuê nhà xưởng ở vùng hẻo lánh, không tập trung sản xuất ở một nơi mà chia nhỏ công đoạn sản xuất, mỗi công đoạn sản xuất ở nơi khác nhau.”

Ông Nguyễn Viết Hồng, Phó Chủ tịch Hội Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng TP. Hồ Chí Minh nhận định hàng giả tràn lan khiến cơ quan chức năng không thể kiểm soát. Do đó, người tiêu dùng cần chủ động, thận trọng khi mua hàng, tại các địa điểm không đáng tin cậy. Ông cũng nhấn mạnh: “Ngay cả tem chống giả cũng bị làm giả, khiến người tiêu dùng khó lòng phân biệt.”

Cơ quan chức năng và doanh nghiệp trong cuộc chiến chống hàng giả

Công tác kiểm tra, xử lý vi phạm đang được Cục Quản lý thị trường và lực lượng Công an tăng cường triển khai. Trong tháng 6 năm 2025, Công an TP. Hồ Chí Minh đã triệt phá một đường dây sản xuất và phân phối dầu nhớt giả quy mô lớn, khởi tố nhiều bị can liên quan. Đồng thời, các chiến dịch phối hợp giữa doanh nghiệp và cơ quan chức năng cũng đang được mở rộng, nhằm nâng cao hiệu quả giám sát và tuyên truyền đến người tiêu dùng.

Gian trưng bày sản phẩm hàng thật, hàng giả để người tiêu dùng phân biệt. Ảnh: VAMM.

Hiệp hội Các nhà sản xuất xe máy Việt Nam (VAMM) đã đồng hành cùng Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia, Ban An toàn giao thông thành phố Hà Nội, Thành đoàn Hà Nội và Công an Thành phố Hà Nội hưởng ứng chiến dịch “Toàn dân đội mũ bảo hiểm đạt quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia”, Sau chiến dịch, tỷ lệ người dân đội mũ đạt chuẩn tại Hà Nội đã tăng 95% so với cùng kỳ năm trước (từ 1.004 lên 1.946 trường hợp), cho thấy hiệu quả rõ rệt trong việc nâng cao ý thức an toàn giao thông trong cộng đồng. Song song với công tác tuyên truyền, hiệp hội còn phối hợp chặt chẽ với lực lượng thực thi trong việc phát hiện và xử lý vi phạm.

Trong năm 2024, VAMM đã tham gia xử lý 342 vụ, thu giữ hơn 17.000 đơn vị phụ tùng giả; riêng trong nửa đầu năm 2025, đã phát hiện và xử lý thêm 177 vụ việc với trên 2.000 đơn vị linh kiện vi phạm. Đặc biệt, một trong những dấu ấn đáng chú ý là vụ kiện kéo dài suốt 7 năm liên quan đến hành vi xâm phạm kiểu dáng công nghiệp xe máy. Doanh nghiệp thành viên VAMM đã thắng kiện, trở thành minh chứng rõ ràng cho quyết tâm bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ đến cùng của Hiệp hội trong lĩnh vực công nghiệp xe máy.

Cam kết từ VAMM và lời kêu gọi đến cộng đồng

Bên cạnh các hoạt động pháp lý, VAMM cũng đặc biệt chú trọng công tác đào tạo, tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức cộng đồng. Gần đây, các chương trình tập huấn phân biệt hàng thật - giả do VAMM phối hợp tổ chức tại Hà Nội, Thái Nguyên, Bình Định, Đắk Nông và Phú Yên (cũ) đã mang lại hiệu quả thiết thực trong việc nâng cao năng lực nhận diện sản phẩm của lực lượng quản lý thị trường địa phương. Các thành viên trong hiệp hội, tiêu biểu như Honda Việt Nam, cũng liên tục đẩy mạnh việc cung cấp sản phẩm chính hãng, đảm bảo rõ ràng nguồn gốc, chất lượng và an toàn cho người tiêu dùng.

Đại diện VAMM, bà Đại Khả Quỳnh nhấn mạnh: “Hiện nay, hàng giả được làm tinh vi đến mức giống hệt hàng thật, thậm chí còn được dán tem chống giả, tem hợp quy và tự ý gắn thương hiệu của các doanh nghiệp thành viên VAMM. Điều này gây khó khăn cho cả lực lượng chức năng lẫn người tiêu dùng trong việc phân biệt và ngăn chặn.” Bà cũng chỉ ra rằng với sự vào cuộc đồng bộ từ các bên liên quan và sự chủ động của chính người tiêu dùng, mới có thể đẩy lùi được vấn nạn hàng giả đang ngày càng len lỏi sâu vào đời sống.

Việc sử dụng hàng giả, hàng nhái không chỉ tiếp tay cho hành vi vi phạm pháp luật mà còn tiềm ẩn rủi ro lớn về tính mạng và tài sản của người dân, nhất là với các sản phẩm như mũ bảo hiểm hay phụ tùng xe máy. Trong nỗ lực đẩy lùi hàng giả, cần sự chung tay của toàn xã hội - từ cơ quan quản lý, doanh nghiệp đến từng cá nhân. Với vai trò cầu nối, VAMM cam kết tiếp tục đồng hành cùng Chính phủ và người dân trong việc sản xuất, phân phối sản phẩm đạt chuẩn, góp phần xây dựng thị trường minh bạch, an toàn và phát triển bền vững.